Resumo da idea de documentación
A documentación é a ciencia xeral que ten por obxectivo a recollida, análise e almacenamento de todo tipo de información para recuperar e difundir eses datos, de xeito que alcance rápida e eficazmente ao público. Noutras verbas, trátase de aquela actividade que se ocupa de reunir e analizar os documentos, almaceando a información que conteñen para poder recuperala e difundila.
No ámbito xornalístico, a documentación informativa é un xeito de informar cuxo fin é a valoración, selección e clasificación de datos para o seu uso posterior. O seu obxecto de estudo son os textos escritos en diferentes soportes e formatos.
Palabras clave
Documentación, información, datos, arquivo, xornalismo, fontes, comunicación, medios.
Concepto
Entendemos a documentación como a disciplina científica que trata de recompilar, almacenar, analizar e difundir información contida en documentos de distinto tipo para facela accesíbel a calquera persoa que poda necesitala.
Documentación é o proceso de comunicación polo que un individuo (persoa ou colectividade) recibe as referencias duns obxectos (documentos debidamente tratados), expresa ou presuntamente pedidos, relativos a un determinado dominio de actividade social.
Principios
O traballo documental pode considerarse como un labor de mediación e até de interpretación e transformación das mensaxes, xa que a partires dun documento xeramos un conxunto de fenómenos e procesos que volven máis doado o traballo co documento inicial. Neste ámbito, os puntos más relevantes son:
- A selección da información
- A análise dos datos (mediante a elaboración dun resumo e un índice)
- Recuperación.
- Difusión da información recollida.
Funcións
Entre as funcións máis sobresaíntes da documentación, destacamos as seguintes:
1. Función previsora:
Parte das informacións que recibimos a través dos medios de comunicación é pervisíbel. Cada ano infórmase sobre algúns acontecementos que se repiten e se poden prever periódicamente. Esta anticipación permite aos redactores avanzar na súa tarefa de preparación da información e posibilita una mellor organización do traballo informativo.
2. Función preparatoria:
Anticiparse ás noticias previsíbeis permite levar a cabo unha boa preparación das informacións. Os xornalistas recorren a centros de documentación ou a fontes especializadas para afondar nos detalles dunha peza a realizar. Achará cal foi a súa traxectoria, o seu perfil biográfico, etc. É dicir, investigará y afondará nos aspectos de fondo desa noticia e no por que desa información.
3. Función crítico-verificadora:
Todos os comunicadores teñen a obrigación de transmitir información fiábel e veraz. Verdadeira e correcta. Para ofrecer informacións correctas aos lectores, telespectadores, radioíntes ou internautas, os profesionais da comunicación deberán dedicar unha parte do seu tempo a verificar os datos que están a amosar.
4. Función completiva:
A función completiva consiste en aportar datos concretos a unha información que permitan enriquecela. Un antecedente doutro ano, unha fotografía o as declaracións do protagonista de la información son algúns dos exemplos de como se pode completar unha información,
5. Función lingüístico-clarificadora:
A linguaxe utilizada nos medios de comunicación xoga un papel clave na efectividade desa comunicación. As palabras e expresións empregadas nun informativo ou nun anuncio están cargadas de sentido e, ás veces, tras unha expresión aparentemente inocente agóchase unha clara intencionalidade política ou ideolóxica. As palabras non se elixen ao azar, como o conta Alex Grijelmo (Director da Axencia EFE), que observa que as verbas se empregan para dicir, para conversar ou para manipular.
6. Función informativa:
Para preparar unha información cómpre coñecer as fontes máis importantes relacionadas con ese tema, ademais dos expertos que poden hablarnos sobre esa cuestión. Pero non só se debe ser capaz de procurar, recuperar, reunir e analizar esa información, senón tamén de estruturarla y redactarla. Son produtos que implican unha compilación de datos, e, en ocasiones, unha certa análise dos mesmos. As formas que adoptan son: cronoloxías, estatísticas, cadros explicativos, obituarios ou necrolóxicas, semblanzas, biografías, antecedentes ou infográficos.
7. Función orientadora:
En distintas tarefas da comunicación a carga ideolóxica está moi presente. En todos estes formatos da comunicación hai un denominador común que é a necesidade de contar algo y de facelo dun determinado xeito para poder transmitir a idea.
Finalidade
Os obxectivos principais da documentación son os seguintes:
- Procurar información e, tras atopala, contrastar e valorar eses datos.
- Decidir que datos son necesarios para elaborar un estudo ou traballo en concreto.
- Organizar, ordenar, clasificar e gardar calquera información en arquivos para acumulala de xeito accesíbel.
-Recuperar datos útiles para a súa difusión.
- Formar o noso criterio de selección de información.
- Completar correctamente os traballos e estudos que se estén a realizar.
Características da información de actualidade
A información de actualidade (GARCÍA GUTIERREZ y LUCAS, 1987) é enciclopédica, trata todo tipo de temas, o que obriga a establecer linguaxes documentais enciclopédicos, sendo ademaiss universal, tanto na difusión como na orixe e fontes. Por outra banda, a información de actualidade caracterízase por unha grande desigualdade no tratamento dos temas, superficialidade y profundidade coinciden nun mesmo medio.
As principais características da información de actualidade desde a perspectiva do traballo documental son expostas por Amat e Blasco (Rev.Esp.Doc.Cient. 19, 2. 1996): coincidencia episódica, redundancia cíclica, Efecto Mateo, multiplicidad de soportes, fragmentación del mensaje, latencia, documentos compostos, lei do mínimo esforzo, estratificación de usuarios e usos, e relatividade de significado.
